‘Durf mens te zijn, naast je professionele rol’
De 22-jarige Lauren groeide op in een onveilige thuissituatie. Ze belandde in een netwerk van mensenhandel, kwam terecht in een instelling van jeugdzorg en moest voor haar veiligheid naar Zweden verhuizen. Op dit moment probeert ze haar leven weer op te pakken. De sporen uit haar verleden zijn nog vers, en het pad naar erkenning en herstel blijkt soms steil.
“Wat mij op de been heeft gehouden, is de gedachte: ik wil dit anders voor andere jongeren”, vertelt Lauren, die nu regelmatig als ervaringsdeskundige haar verhaal doet. Door een onveilige thuissituatie belandde ze in de mensenhandel. Ze werd suïcidaal en beschadigde zichzelf. De veilige haven die jeugdzorg had moeten bieden, bleek eveneens onveilig door geweld. De bescherming waarop ze had mogen rekenen, ontbrak, en leidde uiteindelijk tot haar verhuizing naar Zweden.
Erkenning als eerste stap
Lauren spreekt rustig en kiest haar woorden zorgvuldig als ze vertelt over de jongeren in haar groep in de jeugdzorg. Lang niet allemaal zijn ze goed terechtgekomen. Sommigen zijn overleden, anderen zitten in een euthanasietraject en weer anderen zijn terug in een crimineel netwerk. “Erkenning is nodig om te beginnen aan herstel, zeker ook erkenning van buitenaf. Ik heb heel lang gedacht: ‘Het ligt aan mij, ik overdrijf dingen, ik heb het er ook zelf naar gemaakt.’ Pas toen er van buitenaf erkenning kwam door onder andere de commissie De Winter, (die onderzoek deed naar geweld in de jeugdzorg, red.) ontstond er ook bij mezelf ruimte voor erkenning.”
Erkennen dat er iets fout is gegaan, is volgens Lauren stap één. “Daarna moet je kijken naar wat je kunt veranderen en hoe je mensen kunt helpen hun leven op te pakken.” Maar daar heeft de commissie De Winter niet bij geholpen. “Ik heb het zelf moeten uitzoeken en kreeg geen hulp bij het vinden van een passende plek om te wonen, het vinden van een opleiding of het opbouwen van een gezond netwerk.”
Maatwerk ontbreekt vaak
Ook de erkenning van wat haar is aangedaan, verloopt soms stroef. “Ik heb ervaren dat het voor organisaties soms lastig is om maatwerk te leveren. Ze willen, bijvoorbeeld door middel van een financiële compensatie, wel erkenning geven, maar dan moet je wel precies in het malletje passen dat zij hebben bedacht. Pas je daar niet in, dan volgt er geen of minder compensatie. Terwijl: er is een systeem gemaakt met hokjes dat niet werkt. Dat ligt niet aan het slachtoffer. Maar door zoiets wordt je enorm teruggeworpen, je voelt je weer heel erg kwetsbaar.. Als je geen goede erkenning geeft, maak je het alleen maar erger.”
Contact en menselijkheid centraal
In de zorg, maar ook bij het geven van erkenning en herstel draait het volgens Lauren om contact. “Als je bij een goede vriend op bezoek gaat, maak je ook echt contact, waarom doe je dat dan niet bij iemand die slachtoffer is en jouw professionele hulp nodig heeft? Durf mens te zijn, naast je professionele rol. We leven in een maatschappij waarin we steeds minder mens mogen zijn en waarin we geen fouten mogen maken. Maar we zíjn mensen, iedereen maakt fouten, daar kunnen we van leren. Maar als je in een maatschappij leeft waarin dat eigenlijk niet mag, dan is het heel moeilijk om je fouten te erkennen.”