Professionaliseringsdag gespreksleiders 13 juni: ruimte maken

Op 13 juni kwamen ruim 40 gespreksleiders uit onze community bijeen voor alweer de vijfde professionaliseringsdag. Het thema was dit keer: ruimte maken.

Tijdens haar persoonlijke opening vertelde Victoria Dekker aan de hand van een citaat van filosoof Epictetus, wat ruimte maken voor haar persoonlijk betekent:

 ‘Verlang niet dat alles wat er gebeurt, precies zo gebeurt als jij dat wenst. Maar wens slechts dat alles gebeurt zoals het nu eenmaal moet gebeuren, en je zult slagen in het leven’.

Gespreksleiders Maartje Kemme, Roy Vermeulen en Anna Vogel vertelden hoe zij ruimte maken in hun organisatie voor morele reflectie. Daarbij maakt het uit of je een opdracht hebt, zoals Roy als coördinator casusdialoog bij de Belastingdienst, of dat je ‘maar gewoon begint’, zoals Maartje bij SZW en Anna bij RVO deden. Voor Anna staat ‘zijn’ centraal in haar aanpak. “Zijn’ door met haar hart te luisteren, zich met de juiste woorden, op het juiste moment uit te spreken en daarbij het ongemak niet te schuwen. En door met geduld te verbinden.

Maartje bouwt aan de Dialoogcampus met een ‘besmettelijke beweging’ van mensen die samen willen leren. Zij kent haar kracht, gelooft in wat ze doet en vertrouwt erop dat er ruimte komt. Zij haalt een citaat van een collega aan: ‘kansen worden vaak niet gezien als ze verstopt zijn in hard werken’.

Roy vertelt over het risico op ‘afvinken’, door de toezegging aan de Kamer dat alle medewerkers van de Belastingdienst een moreel beraad zullen voeren. Met doorvragen en het in kaart brengen van verlangens, ontstaat er ruimte voor de casusdialoog. Hij combineert daarbij een top-down met een bottom-up aanpak.

Met de werkvorm ‘TOVEREN’ (zie kader) onderzochten de deelnemers vragen, ervaringen en essenties op basis van de ervaringen van Anna, Maartje en Roy. Daarbij kwam de rol van ongemak aan de orde: “het heeft een belangrijke signaalfunctie en het is een hele kunst er goed bij te blijven’. Andere uitspraken waren: ‘taal doet ertoe’, ‘zoek een golf en surf daarop mee’, ‘zoek maatjes, don’t try this alone’ en ‘heb zelfkennis èn zelfliefde; wie ben jij vanuit je kern en wat betekent dat voor je gedrag’?

Bij ruim baan maken voor het goede gesprek gaf Erik schrijfopdrachten en werd in trialogen en plenaire reflecties gesproken over 3 scenario’s waarin medewerkers of managers al dan niet structurele ruimte willen voor goede gesprekken. De deelnemers werden aan het denken gezet en kregen zelfs huiswerk mee.

In de workshop de ruimte tussen praten en doen werd onder leiding van social designer en kunstenares Myrthe Krepel geëxperimenteerd met het omzetten van een inzicht of de conclusie van een dialoog in concreet handelen in je werkomgeving. Met het herschrijven van passages uit kamerbrieven, het feitelijk beschrijven van een waarneming en het opstellen van een nauwkeurige instructie voor het uitvoeren van een handeling die past bij een zelfgekozen begrip dat je karakter weergeeft, kregen de deelnemers concrete handvatten om in hun werkomgeving aan de slag te gaan.

Heel persoonlijk werd het in de workshop Jezelf in de ruimte, waarin Paul Mbikayi als ervaringsdeskundige over racisme vertelde. Hij belichte verschillende perspectieven, gaf tips voor een gebalanceerd gesprek en stelde tot slot de vraag of je als persoonlijk betrokkenen een gesprek kan leiden.

Wil je meer weten over de community van gespreksleiders? Meld je dan aan via dialoogenethiek@rijksoverheid.nl. Voor deelnemers aan de community is een uitgebreid verslag van de bijeenkomst beschikbaar in de digitale community.

TOVEREN

  • Tijd: 1 uur
  • Onderwerp: de vraag uit het gesprek
  • Vragen: Geef ieder de gelegenheid vragen te formuleren bij het onderwerp
  • Ervaringen: Laat ieder die wil ervaringen inbrengen uit de eigen praktijk over het onderwerp/vraag.
  • Reacties: Geef gelegen om te reageren en te reflecteren, vragen, tegenwerpingen, suggesties. Stimuleer het onderzoek. Denk met elkaar.
  • Essenties: Vraag ieder te benoemen wat voor hem of haar de essentie van het onderwerp is. Wat gaat je aan het hart? Wat moeten we ons ter harte nemen?
  • Nakaarten: Blik terug op het gesprek, hoe liep het? Welke taal is gebruikt?