Dossier Luisteren

Mindful rijk biedt een training aan voor ambtenaren die beter en bewuster willen luisteren. Flyer Bewust luisteren | Brochure | Rijksorganisatie voor Ontwikkeling, Digitalisering en Innovatie (rijksorganisatieodi.nl)

Een marktverkenning in 2023 van opleidingen voor interne gespreksleiders en facilitators heeft twee opleidingen voor speciaal deze doelgroep op de kaart gezet:
'Leiderschap in luisteren voor de overheid' 
Luisterinterventies voor gespreksleiders'.
Je vindt deze opleidingen op de webpagina voor gespreksleiders van Dialoog & Ethiek. 

Rijksambtenaar Harrie van Rooy (Belastingdienst) ontwikkelt voor communicatieprofessionals het 'luisterhuis' als aanvulling op het veel gebruikte 'message house'. 

Het team Grenzeloos samenwerken en Ambtelijk Vakmanschap heeft een laagdrempelige en robuuste ontmoetingsruimte gecreëerd onderin het Rijkskantoor Turfmarkt: de Plint. De ruimte is bedoeld voor ontmoetingen en dialoog over
maatschappelijke opgaven; een fysiek 'luisterhuis'. 

Toelichting volgt. 

Door goede vragen te stellen kun je beter luisteren. Guido Rijnja heeft een vraagspieroefening gemaakt om dit te oefenen. 

De basis van de kunst van het vragenstellen is de opvatting dat alle wijsheid in mensen zelf zit. Als gespreksleider kun je helpen deze wijsheid naar boven te halen door het stellen van vragen.

In het boekje ‘Vraag Raak’ van Kristof van Rossem staan 10 gouden tips voor de goede vragensteller. Deze tips zijn een heel goede basis.
Ariane van Heijningen en Jessica Vuijck hebben dit op een rijtje gezet en verduidelijkt in deze notitie. 

In de podcastserie Stuurloos onderzoekt Kustaw Bessems hoe Nederland beter kan worden bestuurd. In de aflevering van 10 juni 2024 praat hij met Susan Top, die jarenlang streed voor de gedupeerden van de gaswinning in Groningen. Nadat ze dacht dat ze niet meer verder kwam en het bijltje erbij neergooide, behaalde BBB die enorme overwinning bij de provinciale statenverkiezingen en vroeg BBB haar om - partijloos – gedeputeerde te worden in de provincie Groningen.
Ontdek in dit gesprek welke rol luisteren speelt in haar werk. https://open.spotify.com/episode/4KPJ6kLmx9L6Xu9CngQALK?si=SsI1c9X-SoSKoihBLPal0A

De eerste aflevering van de podcastserie 'Luisteren in economische sectoren' gaat over de overheid. Victor Pierau spreekt met Ditte Hak, directeur-generaal Toeslagen, en Erik Pool, programmadirecteur Dialoog & Ethiek. 
https://open.spotify.com/episode/5944IREJXba7Kg84qoOxfE?si=Rl3XXHcBT-aRJM5-6PASbQ

Hoe breng je mensen dichter bij elkaar, in een tijd van toenemend individualisme en onderling wantrouwen? Marianne de Koning van de Verbindingskamer vertelt hoe ze in kwetsbare wijken met een simpele roos en een luisterend oor bijzondere resultaten boekt. 

https://www.nporadio1.nl/fragmenten/villa-vdb/9c185d66-142f-4e78-8a7d-7de2b604f74d/2024-05-20-hoe-de-verbindingskamer-de-problemen-in-kwetsbare-wijken-aanpakt

Luisteren speelt zich voor een groot deel op onbewust niveau af. Dit boek ontrafelt op basis wetenschappelijk onderzoek de vele lagen waarop ruis kan ontstaan en de houdingen waarmee je kunt luisteren. Als je jezelf traint in het herkennen van die lagen en het trainen van die houdingen, leer je langzaam maar zeker de stilte te vinden van waaruit luisteren mogelijk is. 
Met praktische oefeningen en uitgebreide literatuurlijst. 

Victor Pierau, Leiderschap in luisteren, 2019

'Een boek dat je de oren opent' is de ondertitel van het boek van ethicus en dialoogexpert Froukje Weidema. "Dit boek scherpt je luisteren op een vrolijke, lichtvoetige, en toch gedisciplineerde manier.". Aan de hand van praktische oefeningen train je je eigen luisteren, om de opgedane lessen vervolgens direct te kunnen toepassen. 

Froukje Weidema, Luisterboek, 2024

Luisterboek | Weidema | 9789024463923 | Boom Geschiedenis

Iedereen wil gehoord worden, maar echt luisteren lijkt in onze steeds vluchtigere wereld een schaars iets. Niettemin vinden de meeste mensen van zichzelf dat ze best goede luisteraars zijn, terwijl veel van hen het nooit echt goed hebben geleerd. Je kunt gerust spreken van een luistercrisis. Hoog tijd om luisteren te (her)waarderen. Luisteren is goud schetst het belang en de uitdagingen van deze kunst, en maakt duidelijk hoe je – aan de hand van de ontwikkelmethodiek Theory U – je luistervermogen kunt verbeteren. 

Het proefschrift uit 2023 van rijksambtenaar Harrie van Rooij, gebaseerd op onderzoek naar de communicatie van de Belastingdienst. "Er is altijd ruis op de lijn. Het is waardevol om niet weg te rennen van verschillen, maar juist je best te blijven doen om te luisteren naar de wereld om je heen. Dat besef ontstaat meer, maar de overheid is een gesloten systeem dat moeite heeft om die omslag te maken." zegt hij erover. Een must read voor communicatieprofessionals en anderen met een hart voor communicatie. De PDF is via de link hieronder gratis beschikbaar. 

Harrie van Rooij, Luisteren naar ruis, 2023, WT5_00009__PR.AIO_Proefschrift Harrie.indd (wordpress.com)