AGENDA
HIER NEEM JE KENNIS VAN DE ACTIVITEITEN DIE DE KOMENDE TIJD PLAATSVINDEN:
19 juni 2025 > Digitaal ontwaken met Maxim Februari
Digitaal ontwaken
‘Je bent altijd zo abstract’, zei een bestuurder aan het begin van 2024 tegen me ten overstaan van een volle zaal. ‘Ik persoonlijk vind het voor het wij-gevoel veel belangrijker om in de wijken te zoeken naar verbinding met de burger.’ ‘Heel loffelijk’, zei ik en ik meende het. ‘Maar terwijl jij in de wijken naar verbinding zoekt, razen achter je rug ongehinderd de systemen langs die met hun abstracte begrippen de wereld van de burger de komende tijd faliekant zullen veranderen.’ Daar had ik dan ook wel weer gelijk in, haastte ze zich te zeggen.’ (Maxim Februari in de Van Slingelandtlezing 2024)
Overal binnen het Rijk vinden bijeenkomsten plaats over AI en digitalisering, maar wat doet deze ontwikkeling met ons als mensen en wat staat de Rijksoverheid NU te doen om burgers te beschermen tegen een haast ongrijpbare macht die tot in de haarvaten van mensenlevens én mensenwerk binnendringt?
Reden voor het Hannah Arendt Podium en het Forum Standaardisatie om schrijver en filosoof Maxim Februari uit te nodigen om over digitale verslaving en afhankelijkheid te komen spreken, en niet in de laatste plaats omdat het onderwerp belangrijker lijkt dan ooit. Het feit dat Februari onze uitnodiging accepteerde geeft de middag extra lading, aangezien hij eind 2023 in het NRC liet weten alleen nog maar lezingen te geven ‘als het landbelang op het spel staat’.
In de Van Slingelandtlezing 2024, die in gepubliceerde versie verscheen in het blad Bestuurskunde, schrijft Februari het volgende:
‘Vervangen we democratie en recht inderdaad door kunstmatig intelligente systemen die min of meer autonoom beslissingen nemen en cognitieve taken zelfstandig uitvoeren, dan is het wel handig iets over hun aanpak te weten. Hoe komen ze aan input, hoe functioneren ze? Wat gebeurt er als we niet langer worden gestuurd door het recht, maar door verzelfstandigde bureaucratische processen die niet geïnteresseerd zijn in rechtvaardigheid en de uitkomst van hun beslissingen? Een kritiek van de kunstmatige rede is in deze eeuw onmisbaar.’
Deze middag gaan we luisteren naar Maxim Februari, met hem én met elkaar in gesprek en kritisch kijken naar de digitale werkelijkheid, onze afhankelijkheid van grote commerciële bedrijven en de impact van digitalisering op de publieke zaak.
Datum: 19 juni 2025
Locatie: Den Haag, ZZIIN (Den Haag CS, eerste verdieping)
Tijd: inloop vanaf 14:45 uur, start 15:00 uur, einde 17:00 uur
Voor: (rijks)ambtenaren
Aanmelden via hannaharendtpodium@rijksoverheid.nl
Wees welkom!
4 september 2025 > 'De tien van Den Haag' met Stephan Steinmetz
Deze middag komen we in Den Haag bij elkaar om naar Stephan Steinmetz te luisteren en met hem in gesprek te gaan.
Steinmetz, voormalig journalist, bestuurder en ambtenaar, beschrijft in zijn boek de lotgevallen van Nederlands hoogste ambtenaren, de secretarissen-generaal, in de oorlogsperiode 1940-1945. Nadat in mei 1940 koningin Wilhelmina en de voltallige Nederlandse regering naar Londen vluchten, rest de overgebleven SG's niet anders dan met de bezetter samen te werken.
Voor de oorlog waren al summiere ‘aanwijzingen’ voor het openbaar bestuur opgesteld, die erop neerkwamen dat ambtenaren op hun post moesten blijven tot het moment waarop aanblijven meer schade zou berokkenen dan opstappen. Maar wanneer dat was moesten ze zelf uitzoeken.
"In De tien van Den Haag zitten we bij de mannen aan de vergadertafel. We volgen hun privégesprekken en leven mee met hun meest persoonlijke worstelingen. Stap voor stap laten ze zich door de bezetter het moeras inlokken. De druk is groot: slechts drie secretarissen-generaal blijven de hele bezettingsperiode aan. Als de regering in mei 1945 terugkeert, is de balans al opgemaakt. De blijvers moeten weg, de anderen kunnen terugkeren op hun post. Maar is dat wel terecht? "
Naast dat we ons verdiepen in de worstelingen en ethische afwegingen van de betrokkenen is er ook de vraag wat we anno 2025 van hun ervaringen kunnen leren.
Datum: 4 september 2025
Locatie: Den Haag, ZZIIN (Den Haag CS, eerste verdieping)
Tijd: inloop vanaf 14:45 uur, start 15:00 uur, einde 17:00 uur
Voor: (rijks)ambtenaren
Aanmelden via hannaharendtpodium@rijksoverheid.nl
Wees welkom!
10 september 2025 > De Vierde Macht > Zonder woede en passie, mét bezorgdheid en liefde
Henk den Uijl is dit keer onze gast voor weer een online podium.
Den Uijl, onderzoeker en docent bij de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (hashtag#NSOB) leverde een bijdrage aan de in 2024 verschenen bundel 'De Vierde Macht' met de intrigerende titel 'Zonder woede en passie, mét bezorgdheid en liefde'.
Sine ira et studio, wat zonder woede en passie betekent, werd door Max Weber gemunt als de term voor de neutraliteit van de bureaucratie, de ambtelijke dienst. Den Uijl citeert deze spreuk in het kader van de ambtelijke dienst en het algemeen belang, waarover zijn hoofdstuk gaat. Hij beweert in zijn bijdrage dat neutraliteit aan de ene kant de constitutieve principes van de democratie beschermt en aan de andere kant het primaat van de politiek in stand houdt. En dat deze neutraliteit zeker niet onverschillig is. Maar wat het dan wél is, daarover gaan we met elkaar in gesprek.
Aanmelden via hannaharendtpodium@rijksoverheid.nl. Je ontvangt dan de Outlook-uitnodiging plus het hoofdstuk.
Wees welkom!
Filmmiddagen 2025
Ook in 2025 organiseert het Hannah Arendt Podium voor rijksambtenaren zes filmmiddagen in het Filmhuis Den Haag (Spui 191).
We maken daarbij gebruik van het filmaanbod van de bioscoop en zoeken films uit die aansluiten bij de opgaven waar het Rijk aan werkt. Na de film gaan we met elkaar in gesprek, meestal met behulp van een werkvorm. Deze manier van elkaar rijksbreed ontmoeten heeft in 2024 mooie, inspirerende en vaak intense gesprekken opgeleverd.
Ben je rijksambtenaar en zie je de meerwaarde in van het nadenken over je werk met behulp van film? Zet onderstaande data plus tijden (14:00 -17:00 uur) dan alvast in je agenda. We vertonen de films in zaal 3, waar plek is voor maximaal veertig personen.
Dinsdag 18 maart
Woensdag 16 april
Donderdag 22 mei
Woensdag 17 september
Woensdag 15 oktober
Donderdag 20 november
Zodra bekend is welke film vertoond gaat worden, wordt dit bekendgemaakt op onze website en via onze verzendlijst. Je aanmelden voor de verzendlijst kan via hannaharendtpodium@rijksoverheid.nl. Je ontvangt dan onze agenda.
Heb je zelf een thema waarvan je vindt dat het meer aandacht en een gesprek onder collega's verdient, laat het ons weten. We kunnen dan rekening houden met de filmkeuze. Dit zijn de films die wij vorig jaar vertoond hebben: The Old Oak, The Zone Of Interest, The Beast, I Am The River, The River Is Me, TAMATI en Shirkoa, In Lies We Trust
