Lees hieronder de verhalen van ervaringsdeskundigen, bestuurders, ambtenaren en onderzoekers over erkenning en herstel. Ook de Nationale Ombudsman en een theatermaker die het programma met een speciale voorstelling zal ondersteunen delen hun perspectief op het thema.
De verhalen zijn ook te vinden in het digitale magazine.
Lees het digitale magazine
Lees de artikelen
De 22-jarige Lauren* groeide op in een onveilige thuissituatie. Ze belandde in een netwerk van mensenhandel, kwam terecht in een instelling van jeugdzorg en moest voor haar veiligheid naar Zweden verhuizen. Op dit moment probeert ze haar leven weer op te pakken. De sporen uit haar verleden zijn nog vers, en het pad naar erkenning en herstel blijkt soms steil.
Harmen Harmsma is directeur-generaal van DUO, de organisatie die onder andere verantwoordelijk is voor het toekennen van studiefinanciering. Een paar jaar geleden kwam aan het licht dat de manier waarop de uitwonendenbeurs werd gecontroleerd, kon leiden tot indirecte discriminatie. Uit het algoritme dat bepaalde wie er werd gecontroleerd, kwamen onbedoeld vooral studenten met een migratieachtergrond naar boven drijven. Momenteel is de organisatie bezig met het uitvoeren van een herzieningsopgave.
Abigail Norville is sinds februari 2025 in Rotterdam wethouder Armoedebestrijding, Schuldhulpverlening, Taal en Toeslagen. Vanuit deze rol is ze onder meer verantwoordelijk voor de afwikkeling van de toeslagenaffaire voor ruim 10.000 volwassen stadsgenoten en nog eens 6000 minderjarigen.
Als oprichter van het Instituut voor Publieke Waarden (IPW) zag actieonderzoeker Albert Jan Kruiter al lang dat het systeem van de overheid niet werkt. Met hun doorbraakmethode’ helpt IPW al sinds 2010 mensen die zijn vastgelopen in de bureaucratie, onder wie nu ook slachtoffers van de Toeslagenaffaire. Wij zijn een last resort voor deze groep mensen.” Zijn collega-actieonderzoeker Inge Kuik doet momenteel onderzoek naar emotioneel herstel.
Karima Ouadid is slachtoffer van de Toeslagenaffaire. Ondanks alle pogingen van de overheid om erkenning en herstel te bieden, is daar wat haar betreft nog absoluut geen sprake van.
Luc Opdebeeck vangt zijn werk als theaterpedagoog gelijk in de essentie: “Wat als herstel niet begint bij een oplossing, maar bij het écht begrijpen van een probleem? Wat als we elkaar niet alleen ontmoeten in beleid of protocollen, maar in beelden, verhalen en gedeelde ervaring?” In het theater aan de Westzeedijk in Rotterdam gebeurt precies dat.
Hoe zorgen we voor goede erkenning van het leed dat de vrouwen (en hun kinderen) is aangedaan die tussen 1956 en 1984 afstand moesten doen van hun kind omdat ze ongehuwd zwanger waren? Met die vraag houdt Martine Verhulst, beleidsambtenaar bij het ministerie van Justitie en Veiligheid, zich bezig sinds het verschijnen van het rapport ‘Schade door Schande’ in juni van dit jaar. “De aanbevelingen van het rapport sluiten niet volledig aan bij de behoeften die er bij de doelgroep leven. Ze vormen misschien ook niet de basis van hoe we erkenning en herstel moeten geven.”
Nina Huygen is kwartiermaker van het programma ‘Erkenning en Herstel’. Het thema loopt als een rode draad door haar loopbaan. “Na de Toeslagenaffaire en ‘Groningen’ schaamde ik me. Ik dacht: Is dit de overheid waarvoor ik werk? Tegelijkertijd wil ik er wel aan bijdragen dat het anders wordt.”
De Nationale Ombudsman, Reinier van Zutphen, bracht in 2023 het rapport ‘Herstel bieden: een vak apart’ uit. Het onderzoek richtte zich op de vraag hoe de overheid herstel biedt aan gedupeerden en of daarbij voldoende oog is voor de behoeften van gedupeerden.
“We denderden maar door. Regelingen op papier, vinkjes, nieuwe loketten. Terwijl de bewoner gewoon dacht: ‘Ik wil dat de problemen van mijn huis worden opgelost. Maar wat geboden werd, sloot daar niet op aan. En dat wisten we eigenlijk vanaf het begin al.”
Wat moet de overheid doen als er geen juridische verplichting is om schade te vergoeden, maar er toch iets wordt verwacht? De Raad van State publiceerde in juni 2025 een afwegingskader voor onverplicht handelen van de overheid bij klemmende situaties: ‘Tegemoetkomen doe je niet zomaar.’ Het doel is om de overheid uitgangspunten aan te reiken voor het omgaan met klemmende situaties. Sylvia Wortmann is staatsraad in buitengewone dienst bij de Raad van State en werkte mee aan het afwegingskader.
Theodor Kockelkoren is inspecteur-generaal bij het Staatstoezicht op de Mijnen en geeft advies de versterking van de huizen in het aardbevingsgebied in Groningen.